Springe nei ynhâld

Musedoarus

Ut Wikipedy
Musedoarus
algemiene gegevens
oarspr. titel Mucedorus
auteur William Shakespeare?
taal Ingelsk
foarm toanielstik
sjenre komeedzje
skreaun <1603
1e publikaasje <1610, Londen

Musedoarus, yn it Ingelsk: Mucedorus, is in toanielstik fan ûnbekend auteurskip út 'e Elizabetaanske Tiid, dat it ferhaal fertelt fan 'e Falinsiaanske prins Musedoarus, dy't it tawurd wit te winnen fan 'e tsjeppe Aragoneeske prinsesse Amadine. It wie in tige populêr stik, dat oant de Restauraasje (1659) rûnom opfierd waard, en dat oerlevere is yn santjin ûnderskate printingen, wat mear is as hokker elizabetaansk toanielstik ek.

Datearring en auteurskip

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

It is ûndúdlik wannear't Musedoarus krekt skreaun is, mar om't fêststiet dat it opfierd is foar sawol kening Jakobus I, as keninginne Elizabeth I, dy't yn 1603 stoar, moat it yn elts gefal fan foàr dat jier wêze. De op 'e nij besjoene en útwreide ferzje mei bykommende sênes datearret fan 1610. Wat de skriuwer oanbelanget, is Musedoarus gauris yn syn gehiel of foar in part taskreaun oan William Shakespeare. Sa waard it mei twa oare stikken dy't ta de Shakespeariaanske apokrifa rekkene wurde, De Fleurige Duvel fan Edmonton en Tsjeppe Em, de Moolnersdochter fan Manchester foar de bibleteek fan kening Karel II ynbûn yn ien bân, mei as titel Shakespeare: Vol. I ("Shakespeare: Diel I"). Moderne Shakespeare-kenners achtsje it lykwols tige ûnwierskynlik dat de grutte toanielskriuwer de hân hie yn it skriuwen fan Musedoarus, al soed er faaks belutsen west hawwe kinne by it redigearjen of op 'e nij besjen fan it stik.

Musedoarus, de prins fan Falinsia, heart dat Amadine, de dochter fan 'e kening fan Aragon, bûtenwenstige kreas is, en om't er dat wolris mei eigen eagen sjen wol, ferklaait er him as in earme skiephoeder, sadat er Aragon binnenglûpe kin om it fanke te begluorkjen. As er yn Aragon oankomt, wurde Amadine en har frijer, de ealman Segasto, krekt troch it wâld efternei sitten troch in mâle bear. Segasto spilet fan ruten en lit Amadine oan har lot oer, mar Musedoarus deadet de bear en bringt de prinsesse wer thús.

As Musedoarus dêrop priizge wurdt foar syn dapperens, wekket dat de oergeunstigens fan 'e lêfe Segusto op, dy't it net hawwe kin dat in sljochtwei skiephoeder moediger is as hysels. Dat hy freget syn freon Tremelio om Musedoarus foar him út 'e ljochten te helpen. Tremelio stimt dêryn ta, mar as er Musedoarus oanfalt, weeft dy handich mei him ôf, en is it Tremelio sels dy't dea rekket. Musedoarus wurdt dan foar de kening fan Aragon brocht, dy't him ta de dea feroardielje wol fanwegen it deadzjen fan in ealman, mar op foarspraak fan Amadine, dy't har heit yn 't sin bringt dat it Musedoarus wie dy't har rêden hat fan 'e bear, skinkt de kening him genede. Om't er hoe dan ek fan Musedoarus ôf wol, ferfalsket Segasto dan in keninklik dekreet dat Musedoarus út Aragon ferballet. Mar dat hat foar him it dwersferkearde effekt dat Amadine en Musedoarus harren leafde oaninoar ferklearje en tegearre útnaaie.

Wylst Amadine op in ôfsprutsen plak yn it wâld op Musedoarus wachtet, wurdt se finzen nommen troch Bremo, in wylde wâldman, dy't har meinimt om syn breid te wurden. As Musedoarus foar it ferstân kriget dat Amadine ûntfierd is, ferklaait er him as klúzner en wurdt dan daliks ek troch Bremo finzen nommen. Nei't er by Amadine brocht is, bepraat er Bremo dat dy harren fjochtsjen leare moat, sadat se harrensels ferdigenje kinne as hysels net by harren is. Mar sadree't de ûnnoazele Bremo him in swurd jout om mei te oefenjen, slacht Musedoarus him dea. Dêrop smyt er de momkape fan in klúzner ôf, sadat er wer in skiephoeder liket te wêzen. Segasto, dy't yn it wâld nei Amadine oan it sykjen west hie, fynt harren op dat stuit, mar as Amadine him fertelt hoefolle oft se fan Musedoarus, hâldt, jout er it oer. Musedoarus makket dan syn wiere identiteit bekend, en as de kening fan Aragon dêrfan heard, stimt er ta yn it houlik fan syn dochter mei Musedoarus.

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  • Chambers, E. K., The Elizabethan Stage (4 dielen), Oxford, 1923 (Clarendon Press).
  • Kozlenko, William, (red.), Disputed Plays of William Shakespeare, Hawthorn, 1974 (Hawthorn Books).
  • Logan, Terence P., en Smith, Denzell S., (red.), The Predecessors of Shakespeare: A Survey and Bibliography of Recent Studies in English Renaissance Drama, Lincoln, Nebraska, 1973 (University of Nebraska Press).
  • Maxwell, Baldwin, Studies in the Shakespeare Apocrypha, New York, 1956 (King's Crown Press).
  • Tucker Brooke, C.F. (red), The Shakespeare Apocrypha, Oxford, 1908 (Clarendon Press).
wurken fan Shakespeare
Shakespeariaanske trageedzjes
Antonius en Kleopatra | Hamlet | Julius Caesar | Kening Lear | Koriolanus | Macbeth | Otello | Romeo en Julia | Symbelinus | Timon fan Atene | Titus Androanikus | Troilus en Kressida
Shakespeariaanske histoaryske stikken
1 Hindrik IV | 2 Hindrik IV | Hindrik V | 1 Hindrik VI | 2 Hindrik VI | 3 Hindrik VI | Hindrik VIII | Kening Jan | Richard II | Richard III
Shakespeariaanske komeedzjes
Ein Goed, Alles Goed | De Fekke Nuet | De Fleurige Wyfkes | Folle Spul om Neat | Kardenio (ferlern gien) | De Keapman fan Feneesje | In Komeedzje Fol Fersinnen | Leafde's Lêst Al Leanne (ferlern gien) | Leafde's Lêst Net Leanne | Lyk om Lyk | In Midsimmernachtdream | Nei Jim Beleavjen | Perikles, Prins fan Tyrus | Symbelinus | De Stoarm | Trijekeningejûn | De Twa Aadlike Neven | De Twa Eallju fan Verona | It Winterjûnsteltsje
Shakespeariaanske poëzij
De Feniks en de Toartel | Fenus en Adoanis | De Hertstochtlike Pylger (foar in diel) | De Klaachsang fan in Minneresse | De Rôf fan Lukresia | Sonnetten (1 • 17 • 18)
Shakespeariaanske apokrifa
gedichtenIn Begraffenistreurdicht | De Hertstochtlike Pylger (foar in diel) | Oan de Keninginne | Sil Ik Stjerre | toanielstikkenArden fan Faversham | De Berte fan Merlyn | Edmund Izerkant | Edwert III | De Ferlerne Soan fan Londen | De Fleurige Duvel fan Edmonton | Hear Thomas Cromwell | John Oldcastle | Lokrinus | Musedoarus | Oer-Hamlet (ferlern gien) | De Puriteinske | Thomas More | Tomas fan Woodstock | In Trageedzje yn Yorkshire | Tsjeppe Em, de Moolnersdochter fan Manchester | De Twadde Trageedzje fan de Faam
oare ûnderwerpen oangeande Shakespeare
Mary Arden | Double Falsehood | First Folio | Fryske Shakespeare Stifting | Anne Hathaway | Teatse Eeltsje Holtrop | Douwe Kalma | King's Men | Lord Chamberlain's Men | Hamnet Shakespeare | John Shakespeare | Judith Shakespeare | Susanna Shakespeare | Shakespeare in Love | Shakespeariaansk auteurskipsdebat | Stationers' Register | Stratford-upon-Avon | Tryater