Przejdź do zawartości

Madera (wino)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Madera z wytwórni Justino Henriques, rocznik 1996
Plantacja winorośli na przylądku Girão

Madera (port. vinho da Madeira) – wzmacniane wino portugalskie (od 17 do 22% alkoholu etylowego), słodkie lub wytrawne (od 0 do 150 g cukru na litr), produkowane na atlantyckiej wyspie Madera.

Historia i proces produkcji

[edytuj | edytuj kod]

Madera produkowana jest od przeszło 300 lat. Wulkaniczne gleby wyspy dają wysokie plony winogron, mimo dość niewielkiej powierzchni plantacji. Trunek uważany za najtrwalszy na świecie (w obiegu nawet roczniki z czasów napoleońskich), z uwagi na wczesną porę zbioru (drugi tydzień sierpnia) oraz dojrzewanie w stosunkowo wysokiej temperaturze 40-50 °C, przyspieszającej fermentację[1]. Proces ten nazywany jest „maderyzacją” albo „estufagem” (od estufa – cieplarnia, czyli specjalne pomieszczenie, w którym się odbywa). Powodem przetrzymywania madery w podobnych warunkach było znaczne oddalenie wyspy od Europy – przepłynięcie tysiąca kilometrów dzielących ją od brzegów kontynentalnej Portugalii trwało miesiące, podczas których zwykłe wino ulegało zepsuciu.

Znany na całym świecie trunek miał swoje okresy świetności i upadku, związane z pojawieniem się chorób winnic (oídio w 1852 oraz filoksera w 1872), jak również obniżenie jakości spowodowane pojawieniem się cieplarni oraz niekontrolowanej konkurencji nieuprawnionych producentów niezależnych. Obecnie, dzięki nowoczesnej technice uprawy winorośli, transportu, reklamy, a także profesjonalizmowi handlowców odzyskuje dobre imię i zaufanie konsumentów na świecie.

Aktualnie wyspa produkuje i eksportuje około 4 milionów litrów szlachetnego wina rocznie. W roku 1999 produkcja i sprzedaż trunku stanowiła 43% całego dochodu z eksportu. Jest to produkt rolniczo-przemysłowy o największym znaczeniu dla gospodarki lokalnej.

Producenci i dystrybutorzy

[edytuj | edytuj kod]
  • Madeira Wine Company, S.A.
  • Vinhos Justino Henriques, Filhos, Lda.
  • H. M. Borges, Sucrs, Lda.
  • Henriques & Henriques, Vinhos, S.A.
  • Artur de Barros & Sousa, Lda.
  • Pereira d’Oliveira (Vinhos), Lda.
  • Vinhos Barbeito (Madeira), Lda.
  • Blandy’s Madeira.

Przeznaczenie i rodzaje

[edytuj | edytuj kod]

Madera jest winem na każdą okazję, w tym do podawania jako aperitif (na pobudzenie apetytu) lub jako wino deserowe. Wyróżnia się następujące rodzaje tego wina:

  • Zwykłe,
  • Reserva,
  • Stare albo 5-letnie (5 anos),
  • Stara rezerwa (Reserva Velha),
  • Bardzo stare albo 10-letnie (10 anos),
  • Do najbardziej cenionych zalicza się 15-, 20- i 40-letnie. Wartościowe są także rodzaje posiadające oznaczony rocznik – im starszy, tym wino szlachetniejsze (choć niekiedy występują odstępstwa od tej zasady).

Stosowane odmiany winogron

[edytuj | edytuj kod]

Odmiana winorośli odpowiada także typowi wina:

  • Malmsey (Malvasia) – ciemne, najszlachetniejsze, słodkie,
  • Bual (Boal) – ciężkie o orzechowym posmaku, półsłodkie,
  • Verdelho – półwytrawne,
  • Sercial – wytrawne,
  • Tinta Negra – sprowadzony stosunkowo niedawno na wyspę szczep czerwonych winogron, który w zależności od wysokości, na jakiej jest posadzony, daje winogrona o różnej słodkości; produkuje się z niego wszystkie cztery typy wina.

Starsze, rzadkie dziś odmiany:

  • Bastardo,
  • Terrantez – półwytrawne.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • André Domine: Wino. Ożarów Mazowiecki: Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk, Ożarów, 2008, ISBN 978-83-7588-275-9.
  • James Halliday, Hugh Johnson, Wino, sztuka i nauka, Robert Piwowarski (tłum.), Marek Kondrat, Piotr Pabiański (oprac.), Warszawa: Iskry, 2008, ISBN 978-83-244-0078-2, OCLC 751409012.
  • Marek Bieńczyk i Wojciech Bońkowski: Wina Europy. Warszawa: Hachette, 2009, ISBN 978-83-7575-720-0.