Przejdź do zawartości

Protonaród

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Protonaród, inaczej naród bez państwa – typ grupy etnicznej, która dąży do uzyskania własnej suwerenności politycznej.

Tego typu grupy etniczne posiadają własne elity polityczne oraz własnych ideologów, którzy starają się generować ruch narodowy. Protonaród można uznać za fazę tworzenia się z grupy etnicznej narodu, co nie oznacza, że każdy protonaród musi stać się w przyszłości uznanym narodem i uzyskać własną niezależność polityczną w postaci państwa.

Pojęcie protonarodu wprowadzone zostało przez Thomasa Eriksena, dla odróżnienia tego typu grupy etnicznej od miejskich mniejszości etnicznych i ludów tubylczych, znajdujących się w fazie przedindustrialnej rozwoju oraz grup etnicznych w "społeczeństwach pluralistycznych" istniejących w kulturowo heterogenicznych państwach pokolonialnych.

Protonarody zazwyczaj są liczebniejsze od innych typów mniejszości etnicznych.

Niektóre grupy etniczne wykazujące znamiona protonarodów
Protonaród Flaga Język ojczysty Przybliżona populacja Dominujące wyznanie Kraj zamieszkania Region macierzysty Statut autonomii Stolica Mapa małej ojczyzny Powierzchnia orientacyjna (km²) Kontynent
Ludy bodyjskie
Tybetańczycy
tybetański 7 000 000 buddyzm Chiny, Indie, Nepal, Pakistan, Bhutan Tybet region Lhasa
Położenie Tybetu
Położenie Tybetu
2 538 394 Azja
Ludy celtyckie
Mańczycy
mański 90 000 chrześcijaństwo Zjednoczone Królestwo Wyspa Man dependencja Douglas
Położenie Wyspy Man
Położenie Wyspy Man
572 Europa
Szkoci
szkocki 5 000 000 chrześcijaństwo Zjednoczone Królestwo Szkocja królestwo Edynburg
Położenie Szkocji
Położenie Szkocji
77 933 Europa
Bretończycy
bretoński 4 500 000 chrześcijaństwo Francja Bretania region Rennes
Położenie Bretanii
Położenie Bretanii
34 023 Europa
Kornijczycy
kornijski 500 000 chrześcijaństwo Zjednoczone Królestwo Kornwalia księstwo Truro
Położenie Kornwalii
Położenie Kornwalii
3562 Europa
Walijczycy
walijski 3 500 000 chrześcijaństwo Zjednoczone Królestwo Walia księstwo Cardiff
Położenie Walii
Położenie Walii
20 779 Europa
Ludy germańskie
Fryzowie
fryzyjski 750 000 chrześcijaństwo Holandia, Niemcy, Dania Fryzja prowincja Leeuwarden
Położenie Fryzji
Położenie Fryzji
13 483 Europa
Farerowie
farerski 70 000 chrześcijaństwo Dania Wyspy Owcze terytorium Thorshavn
Położenie Wysp Owczych
Położenie Wysp Owczych
1399 Europa
Ludy indyjskie
Sikhowie
Flaga Sikhistanu
Flaga Sikhistanu
pendżabski 25 500 000 sikhizm Indie, Pakistan Sikhistan region Amritsar
Położenie Sikhistanu
Położenie Sikhistanu
355 591 Azja
Ludy irańskie
Kurdowie
kurdyjski 45 500 000 islam Turcja, Iran, Irak, Syria, Armenia Kurdystan region Irbil
Położenie Kurdystanu
Położenie Kurdystanu
392 000 Azja
Ludy kaukaskie
Czerkiesi
Flaga Czerkiesji
Flaga Czerkiesji
czerkieski 8 000 000 islam Rosja Czerkiesja republika Czerkiesk
Położenie Czerkiesji
Położenie Czerkiesji
94 360 Azja
Czeczeni
czeczeński 2 000 000 islam Rosja Czeczenia republika Grozny
Położenie Czeczenii
Położenie Czeczenii
17 300 Azja
Dagestańczycy
dagestański 4 000 000 islam Rosja, Azerbejdżan Dagestan republika Machaczkała
Położenie Dagestanu
Położenie Dagestanu
50 300 Azja
Ingusze
inguski 700 000 islam Rosja Inguszetia republika Magas
Położenie Inguszetii
Położenie Inguszetii
3000 Azja
Ludy melanezyjskie
Kanakowie
kanacki 100 000 chrześcijaństwo Francja Nowa Kaledonia wspólnota Numea
Położenie Nowej Kaledonii
Położenie Nowej Kaledonii
18 576 Oceania
Ludy polinezyjskie
Hawajczycy
Flaga Hawajów
Flaga Hawajów
hawajski 160 000 chrześcijaństwo Stany Zjednoczone Hawaje stan Honolulu
Położenie Hawajów
Położenie Hawajów
28 311 Oceania
Rapańczycy
rapański 6000 chrześcijaństwo Chile Wyspa Wielkanocna prowincja Hanga Roa
Położenie Wyspy Wielkanocnej
Położenie Wyspy Wielkanocnej
164 Oceania
Tahitańczycy
Flaga Tahiti
Flaga Tahiti
tahitański 180 000 chrześcijaństwo Francja Tahiti terytorium Papeete
Położenie Tahiti
Położenie Tahiti
4167 Oceania
Tokelańczycy
tokelański 4500 chrześcijaństwo Nowa Zelandia, Stany Zjednoczone Tokelau terytorium Nukunonu
Położenie Tokelau
Położenie Tokelau
13 Oceania
Rotumańczycy
rotumański 10 000 chrześcijaństwo Fidżi Rotuma dependencja Ahau
Położenie Rotumy
Położenie Rotumy
47 Oceania
Ludy romańskie
Katalończycy
kataloński 10 500 000 chrześcijaństwo Hiszpania, Francja, Włochy, Andora Katalonia wspólnota Barcelona
Położenie Katalonii
Położenie Katalonii
112 885 Europa
Retoromanie
retycki 700 000 chrześcijaństwo Włochy, Szwajcaria Recja region Udine
Położenie Recji
Położenie Recji
16 537 Europa
Quebekczycy
francuski 9 000 000 chrześcijaństwo Kanada, Stany Zjednoczone Quebec prowincja Quebec
Położenie Quebecu
Położenie Quebecu
1 542 056 Ameryka
Ludy słowiańskie
Łużyczanie
Flaga Łużyc
Flaga Łużyc
łużycki 80 000 chrześcijaństwo Niemcy, Czechy, Polska Łużyce region Budziszyn
Położenie Łużyc
Położenie Łużyc
13 000 Europa
Ludy turańskie
Jakuci
jakucki 600 000 chrześcijaństwo Rosja Jakucja republika Jakuck
Położenie Jakucji
Położenie Jakucji
3 083 523 Azja
Czuwasze
czuwaski 1 500 000 chrześcijaństwo Rosja Czuwaszja republika Czeboksary
Położenie Czuwaszji
Położenie Czuwaszji
18 300 Europa
Baszkirzy
baszkirski 2 000 000 islam Rosja Baszkortostan republika Ufa
Położenie Baszkortostanu
Położenie Baszkortostanu
143 600 Europa
Tatarzy
tatarski 7 000 000 islam Rosja, Ukraina Tatarstan republika Kazań
Położenie Tatarstanu
Położenie Tatarstanu
68 000 Europa
Karakałpacy
Flaga Karakałpakstanu
Flaga Karakałpakstanu
karakałpacki 600 000 islam Uzbekistan Karakałpakstan republika Nukus
Położenie Karakałpakstanu
Położenie Karakałpakstanu
161 358 Azja
Ujgurzy
ujgurski 15 000 000 islam Chiny Ujguristan region Urumczi
Położenie Ujguristanu
Położenie Ujguristanu
1 664 897 Azja
Ludy ugrofińskie
Lapończycy
lapoński 100 000 chrześcijaństwo Norwegia, Szwecja, Finlandia, Rosja Laponia region Rovaniemi
Położenie Laponii
Położenie Laponii
400 000 Europa
Ludy waskońskie
Baskowie
Flaga Baskonii
Flaga Baskonii
baskijski 3 000 000 chrześcijaństwo Hiszpania, Francja Baskonia wspólnota Gasteiz
Położenie Baskonii
Położenie Baskonii
20 947 Europa

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]