Pergi ke kandungan

Hernia

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Hernia
Nama lain
burut, angin pasang
Gambar rajah hernia inguinal tak langsung (pandangan sisi)
PengkhususanPembedahan umum
GejalaKesakitan terutamanya sewaktu batuk, ada kawasan membonjol[1]
KerumitanPencekikan usus[1]
Permulaan biasa
< 1 tahun dan > 50 tahun (hernia kelangkang)[2]
Merokok, penyakit peparu obstruktif kronik, obesiti, kehamilan, dialisis peritoneum, penyakit vaskular kolagen[1][2][3]
Berdasarkan gejala, pengimejan perubatan[1]
RawatanPemerhatian, pembedahan[1]
Kekerapan18.5 juta (2015)[4]
Kematian59,800 (2015)[5]
sunting
Lihat pendokumenan templat ini
Lihat pendokumenan templat ini

Hernia (disebut [hér.ni.a], Ubt.[6]), burut[7] (Jawi: بوروت) atau angin pasang merupakan penjuluran keluar tidak normal tisu atau organ seperti usus menebusi dinding rongga daripada kedudukan biasanya.[1] Hernia terdapat dalam beberapa jenis.[8] Selalunya ia melibatkan perut, khususnya di kawasan kelangkang (groin).[8] Hernia kelangkang ialah hernia yang paling biasa ditemui antara jenis inguinal tetapi mungkin juga merupakan jenis femoral.[1] Jenis-jenis lain hernia juga termasuk jenis hiatus, jenis insisi, dan jenis umbilik.[8] Terdapat pelbagai gejala wujud pada kira-kira 66% penghidap hernia kelangkang, yang termasuknya kesakitan atau ketidakselesaan, terutamanya semasa batuk, bersenam atau pergi ke bilik mandi.[1] Selalunya, ia menjadi lebih teruk sepanjang hari dan bertambah baik apabila berbaring.[1] Kawasan yang membonjol mungkin kelihatan menjadi lebih besar sewaktu meneran.[1] Hernia kelangkang berlaku lebih kerap di sebelah kanan berbanding sebelah kiri.[1] Kebimbangan utama berkenaan hernia ialah pencekikan yakni penyumbatan bekalan darah ke bahagian usus, yang biasanya menyebabkan kesakitan dan kenyerian yang teruk di kawasan tersebut.[1] Hernia hiatus sering mengakibatkan pedih ulu hati tetapi juga boleh menyebabkan sakit dada atau sakit semasa makan. [3]

Antara faktor-faktor risiko untuk perkembangan hernia termasuk: merokok, penyakit peparu obstruktif kronik, obesiti, kehamilan, dialisis peritoneal, penyakit vaskular kolagen dan pernah ada apendektomi terbuka.[1][2][3] Sebahagian hernia berpunca dari faktor genetik dan lebih kerap berlaku dalam kalangan keluarga tertentu.[1] Tidak jelas sama ada hernia kelangkang boleh dikaitkan dengan aktiviti mengangkat berat.[1] Hernia selalunya boleh didiagnosis berdasarkan tanda dan gejala.[1] Kadangkala, pengimejan perubatan digunakan untuk mengesahkan diagnosis atau menolak kemungkinan punca lain.[1] Diagnosis hernia hiatus selalunya melalui endoskopi.[3]

Hernia kelangkang yang tidak menyebabkan gejala pada lelaki tidak perlu dibaikan.[1] Walau bagaimanapun, pembaikan biasanya disyorkan kepada wanita kerana kadar hernia femur yang lebih tinggi komplikasinya.[1] Jika pencekikan berlaku, pembedahan segera diperlukan.[1] Pembaikan boleh dilakukan dengan pembedahan terbuka atau pembedahan laparoskopi.[1] Pembedahan terbuka mempunyai faedah yang mungkin boleh dilakukan hanya dengan pembiusan setempat berbanding pembiusan umum.[1] Pembedahan laparoskopi secara amnya menyebabkan kurang kesakitan selepas prosedur.[1] Hernia hiatus boleh dirawat dengan perubahan gaya hidup seperti meninggi kepala katil, menurun berat badan dan mengubah tabiat makan.[3] Ubat-ubatan penghalang H2 atau perencat pam proton boleh membantu.[3] Jika simptom tidak bertambah baik dengan ubat-ubatan, pembedahan melalui fundoplikasi Nissen berlaparoskopi mungkin menjadi pilihan.[3]

Sebanyak 27% dari golongan lelaki dan 3% dari golongan perempuan mengalami hernia kelangkang pada suatu ketika dalam kehidupan mereka.[1] Hernia inguinal, hernia femur dan hernia abdomen wujud di kalangan 18.5 juta orang dan menyebabkan 59,800 kematian pada tahun 2015.[4][5] Hernia kelangkang berlaku biasanya sebelum umur 1 tahun dan selepas umur 50 tahun.[2] Sekerap mana hernia hiatus berlaku tidak dapat diketahui, dengan anggaran sebanyak 10% sehingga 80% di benua Amerika Utara.[3] Huraian yang pertama diketahui tentang hernia boleh melangkaui sekurang-kurangnya pada 1550 sebelum masihi, pada manuskrip papirus Ebers dari Mesir Purba.[9]

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Fitzgibbons RJ, Jr; Forse, RA (19 February 2015). "Clinical practice. Groin hernias in adults". The New England Journal of Medicine. 372 (8): 756–63. doi:10.1056/NEJMcp1404068. PMID 25693015.
  2. ^ a b c d Domino, Frank J. (2014). The 5-minute clinical consult 2014 (ed. 22nd). Philadelphia, Pa.: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. m/s. 562. ISBN 9781451188509. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-08-22.
  3. ^ a b c d e f g h Roman, S; Kahrilas, PJ (23 October 2014). "The diagnosis and management of hiatus hernia". BMJ (Clinical Research Ed.). 349: g6154. doi:10.1136/bmj.g6154. PMID 25341679. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 August 2021. Dicapai pada 17 December 2019.
  4. ^ a b GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
  5. ^ a b GBD 2015 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
  6. ^ "hernia". Kamus Dewan (ed. ke-4). Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia. 2017.
  7. ^ Wilkinson, Richard James (1932). "burut". A Malay-English dictionary (romanised). I. Mytilini, Yunani: Salavopoulos & Kinderlis. m/s. 170.
  8. ^ a b c "Hernia". www.nlm.nih.gov. 9 August 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 March 2015. Dicapai pada 12 March 2015.
  9. ^ Nigam, VK (2009). Essentials of Abdominal Wall Hernias. I. K. International Pvt Ltd. m/s. 6. ISBN 9788189866938. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-09-08.