Jump to content

Toksina

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Kërpudha Amanita muscaria, një kërpudha ikonë toksike.

Një toksinë është një helm organik[1] natyral i prodhuar nga aktivitetet metabolikeqelizave ose organizmave të gjallë.[2] Ato shfaqen veçanërisht si proteina, shpesh të konjuguara.[3] Termi u përdor për herë të parë nga kimisti organik Ludwig Brieger (1849–1919)[4] dhe rrjedh nga fjala "toksike".

Toksinat mund të jenë molekula të vogla, peptide ose proteina që janë të afta të shkaktojnë sëmundje në kontakt ose përthithje nga indet e trupit që ndërveprojnë me makromolekulat biologjike si enzimat ose receptorët qelizor. Ato ndryshojnë shumë në toksicitetin e tyre, duke filluar nga zakonisht të vogla (si pickimi i bletës) deri te potencialisht fatale edhe në doza jashtëzakonisht të ulëta (si toksina botulinum).[5][6]

  1. ^ Harper, Douglas. "toxin". Online Etymology Dictionary. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "toxin – Definition from the Merriam-Webster Online Dictionary". Marrë më 13 dhjetor 2008. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Stampa:DorlandsDict
  4. ^ Brade, Helmut (1999). Endotoxin in Health and Disease. CRC Press. ISBN 9780824719449. OCLC 41299257. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Gupta, PK (2018). Illustrated Toxicology with Study Questions. Elsevier Inc. ISBN 978-0-12-813213-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ "Diagnosis and Treatment | Botulism | CDC". www.cdc.gov (në anglishte amerikane). 2021-06-07. Marrë më 2022-04-12.