Saltar para o conteúdo

Guiné-Bissau

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Bandeira de Guiné-Bissau
Bandeira de Guiné-Bissau
Lhocalizaçon
Lhocalizaçon

La Guiné-Bissau ye un paíç na cuosta oucidental de África antre l Senegal i la Guiné. Para alhá de l território cuntinental, l paíç anclui inda cerca d'uitenta ilhas que custituen l arquipélago de ls Bijagós. La Guiné-Bissau stende-se por ua ária de baixa altitude, sendo l'anterior formado por sabanas i la cuosta por prainadas pantanosas. L paíç ten un clima tropical, cun un período de chubas qu'alterna cun outro de seca, cun aires calientes benidos de l zerto de l Sara.

Fui quelónia de Pertual, zde l seclo XV até a l'andependéncia, coincida cumo Guiné Pertuesa. L purmeiro ouropeu l'alhá chegar fui Álvaro Fernandes an 1446, quando l território fazie parte de l reino de Gabu, tributairo de l Ampério Mali. 1963 marcou l'ampeço dua feroç lhuita armada pula outodetreminaçon, liderada por Amílcar Cabral, cujos triunfos elitares permitiran la declaraçon unilateral de l'andependéncia an 24 de setembre de 1973, reconhecida por Pertual ne l'anho seguinte. Dues décadas depuis, dórun-se las purmeiras eileiçones multipartidárias, ponendo fin a un regime de partido único, d'anspiraçon marxista-leninista. Inda assi, l paíç ten bebido ua sucesson de golpes de stado i de guerras cebiles, cul narcotráfico a tomar porporçones assustadoras.

Un de ls países mais probes de l mundo, la Guiné-Bissau ye fuortemente dependente de la agricultura i de la pesca. Ye l nono pordutor mundial de caju, sporta peixe i mariscos a la par cun cascaboi i madeira. Las licenças de pesca i algun turismo eiquelógico ne ls Bijagós son outras fuontes de receitas de l paíç. La Guiné-Bissau tamien ten petrólio nua zona de sploraçon cunjunta cul Senegal.

La populaçon de la Guiné-Bissau ye custituída por mais de binte etnies, cun lhénguas i questumes çtintos. La única lhéngua oufecial de la Guiné-Bissau, l pertués, ye falada por solo 14% de ls guinenses, anquanto 44% se spréssan an crioulo.